Apartament Gubałówka 1120 m n.p.m.

Informacje

Gubałówka 1120 m n.p.m. to apartament usytuowany na samej Gubałówce tuż przy górnej stacji narciarskiej Szymoszkowa.
Apartament dla 6 osób z rewelacyjnym widokiem na panoramę Tatr składa się z dwóch sypialni z wygodnymi, podwójnymi łóżkami, nowoczesnej łazienki z
prysznicem oraz nasłonecznionego salonu z aneksem kuchennym i rozkładaną kanapą. 

Historia budynku:

Historia nietuzinkowego domu na południowych zboczach Gubałówki mieszczącego się pod adresem Polana Pająkówka 5c jest nieodłącznie związana z postacią Janusza Barcikowskiego. Dlatego pierwsze słowa należy poświęcić właśnie jemu.

Janusz Barcikowski (ur. 1912-zm. XXXX) – absolwent Wydziału Prawa UW (1935 r.), członek Koła Prawników, od 1945 roku kierownik Ośródka Funduszu Wczasów Pracowniczych w Zakopanem, równocześnie pracownik zakopiańskiej delegatury Regionalnej Dyrekcji Planowania Przestrzennego. Członek Stronnictwa Demokratycznego od 1946 r. Od 1947 r. pracownik spółdzielni Zakopiańskie Warsztaty Wzorów; od 1949 r. adwokat; w latach 1962-1975 członek Grupy Doradczej Prawników WK SD w Krakowie.

Jak widać z przedstawionego biogramu, Barcikowski wiąże się z Podhalem na stałe tuż po wojnie. W trakcie wojny traci brata, do Zakopanego przenosi się wraz z żoną Danutą. Otwiera kancelarię adwokacką i mieszka w centrum miasta. Co niezwykle istotne, oprócz oficjalnie pełnionych funkcji, Barcikowski udziela się także na polu społecznym i kulturalnym. Żywo interesuje się lokalną sztuką, architekturą, nieobojętne są mu także problemy lokalnej ludności. Znany jest z zaangażowania we wsparcie wywłaszczonych górali w procesach dotyczących odzyskania ziemi.

Równocześnie Barcikowski sam szuka działki, na której mógłby wybudować wymarzony dom. Szczególnie upodobał sobie Gliczarów Górny i zbocza Gubałówki. Kupuje wreszcie działkę na Polanie Pająkówka położonej w Paśmie Gubałowskim. Sam tworzy projekt domu. Barcikowski, mimo braku formalnego wykształcenia architektonicznego, okazuje się świetnym rysownikiem. Dowodem są zachowane prace, przedstawiające projekt domu sąsiadującego z omawianym obiektem.

W projekcie widać inspiracje chatą tyrolską i architekturą ludową. Budynek swoją prostą formą wyraźnie nawiązuje do szałasów pasterskich. Również użyte materiały – kamień polny, płazy, gonty – charakterystyczne są dla architektury Podhala. Jak widać, dla Barcikowskiego ważne były kontekst i tożsamość miejsca. Chciał maksymalnie wykorzystać potencjał działki i dopasować budynek do istniejącej skarpy. Nowatorskim rozwiązaniem, jak na owe lata, było panoramiczne, przesuwne okno umieszczone od strony południowej, dzięki któremu uzyskano piękny widok na Tatry. Prosta forma budynku z dwuspadowym z dachem, krytym gontem i tarasem z kamienia polnego (na który wychodziło się przez ogromne okno) stanowiła autentyczną innowację na tle regionalnej architektury, a zarazem pozostawało z nią w czytelnym dialogu.

Przy projektowaniu domu Barcikowski ściśle współpracował ze znanymi artystami, przede wszystkim z Kazimierzem Fajkoszem (1919-1999), rzeźbiarzem, pedagogiem związanym z Szkołą Przemysłu Drzewnego w Zakopanem oraz Antonim Kenar (1906-1959), także rzeźbiarzem i pedagogiem, a oprócz tego dyrektorem Państwowego Liceum Technik Plastycznych w Zakopanem.

Na elewacji budynku znajduje się ceramiczna rzeźba wypalana właśnie u Fajkosza. Oprócz tego w budynku możemy znaleźć szereg dzieł autorstwa tego artysty – kominek z 49 kafli, obraz ceramiczny oraz kilka nietuzinkowych kafli przedstawiających motywy zwierzęce.

Każdy element budynku tworzony był w konsultacji z Antonim Kenarem i Kazimierzem Fajkoszem. Są to m.in. kute kraty w okienku doświetlającym klatkę schodową, kute lampy, które wystawiane były na wystawie EXPO w Paryżu w 19XX, stolarka, rzeźbiona deska przy schodach i wejściu głównym (Fajkosz), sosrąb, szafa z rzeźbionymi figurkami (Fajkosz), malowane fronty szaf i szafek kuchennych, sofa, stoliki oraz wiele „drobnych” ceramicznych elementów, dzbanków, lamp.

Barcikowski po przeprowadzce na zbocza Gubałówki prowadzi intensywne życie towarzyskie. Zaprasza do swojego domu wiele osób z kręgu powojennej inteligencji artystycznej przybywającej w Tatry. Są to m.in. Jan Sztaudynger, Antoni Kenar, Kazimierz Fajkosz, Kazimierz Opaliński. Temu ostatniemu projektuje dom w podobnym stylu, który znajduje się w sąsiedztwie. „Chata Mateusza” – tak został nazwany dom Opalińskiego – znajduje się kilkadziesiąt metrów poniżej i zachowała swój pierwotny wygląd.

Zachował się interesujący dokument z owych czasów – księga pamiątkowa prowadzona przez Barcikowskiego i jego żonę, Danutę, w której znajdują się wpisy odwiedzających ich gości. Odnajdziemy w niej m.in. podziękowania Kazimierza Opalińskiego dla Barcikowskiego za projekt „Chaty Mateusza” czy fraszkę Jana Sztaudyngera głoszącą, co następuje: „Architekci na was srom, kiedy ten ujrzałem dom”.

Barcikowski zaprojektował jeszcze dwa domy o podobnym charakterze. Można powiedzieć, że w pewnym sensie stworzył swój niepowtarzalny styl, który wyróżniał się na tle architektury ludowej Podhala czy stylu zakopiańskiego. Obiekty, które zaprojektował mają wspólne cechy. Przede wszystkim dobrze wpisują się w istniejący teren, mają prostą, „szałasowatą” formę, a oprócz tego towarzyszą im innowacyjne – jak na lata 50. XX wieku – rozwiązania (m.in. duże przeszklenia, przenikanie się wnętrza z zewnętrzem, zastosowanie systemu łapania wody deszczowej z rynien i wykorzystanie jej w domu, duże otwarte przestrzenie, centrum domu zorganizowane wokół kominka).

Tego typu rozwiązania stosował w swoich projektach Frank Lloyd Wright (1857-1959), prekursor architektury organicznej. W projektach Barcikowskiego widać wyraźne zbieżności z tym nurtem: szeroko pojęte czerpanie z natury, wykorzystywanie naturalnych materiałów, tworzenie budynków zharmonizowanych z otaczającą je naturą, łączenie funkcjonalizmu z elementami regionalnymi.